مقدمه
همه‌ی پرندگان امکان ابتلا به بامبلفوت را دارند اما طوطی‌های بزرگ‌جثه آسیب‌پذیر‌تر هستند. بامبِل‌فوت(پودودرماتیت اولسراتیو) یک عفونت باکتریایی و واکنش التهابی است که باعث ایجاد زخم‌ها و ضایعات دردناک در سطح یک یا هر دو پا می‌شود.
پرندگان خانگی مستعد ابتلا به بامبلفوت هستند؛ چراکه زمان بیشتری را نسبت به پرندگان آزاد، به نشستن می‌گذرانند. معمولاً مشکلی در قفس وجود دارد که منجر به این عارضه می‌شود. بامبلفوت معمولاً به‌خاطر نشیمنگاههای پلاستیکی سخت یا کاغذ سنباده، کف سیمی، کمبود ویتامین A، افزایش وزن، رشد بیش از حد ناخن‌ها و بریدگی با اشیای تیز یا شکسته ایجاد می‌شود.
بامبلفوت می‌تواند آزار دهنده باشد و با گذشت زمان دیگر پرنده نمی‌تواند روی پای آسیب دیده‌اش بایستد. این عارضه را می توان با آنتی‌بیوتیک درمان کرد، اما اگر به‌موقع تشخیص داده نشود، ممکن است مشکلاتی دائمی ایجاد کند.
بامبلفوت چه ظاهری دارد؟
بامبلفوت با دلمه‌های سخت و متورم که شبیه تاول‌های کوچک هستند، مشخص می‌شود. دلمه‌ها می‌توانند قرمز، سیاه یا قهوه‌ای باشند. همچنین ممکن است پا متورم شده و ملتهب باشد.
گاهی بامبلفوت به‌صورت جوش بر روی سطح پوست ظاهر می‌شود. این جوش‌ها پر از چرک هستند و برای بهبود وضعیت آزار دهنده‌ی پرنده نیاز به تخلیه دارند. در مراحل پیشرفته‌ی بامبلفوت ، آبسه‌های دردناک به‌صورت خوشه‌هایی روی پوست ظاهر می‌شوند. سلامت پرنده با سیاه شدن پوست در خطر جدی قرار می‌گیرد.
بامبلفوت دارای ۷ درجه عفونت است:
1- درجهی اول: پا براق و قرمز شده و یک ضایعه‌ی کوچک ایجاد می‌شود.
2- درجهی دوم: تاندون ها از طریق پوست دیده می‌شوند.
3- درجهی سوم: زخم‌هایی با لبه‌های متورم، پر از چرک و خشن ایجاد می‌شوند.
4- درجهی چهارم: یک پلاک نکروز شده‌‌ی دردناک در مرکز زخم ایجاد می‌شود.
5- درجهی پنجم: تورم و ادم اطراف ناحیه نکروز را احاطه کرده است. پا و انگشتان پر از مایع شده و ظاهری متورم به آنها می‌دهد. در این مرحله تاندون‌ها و پدهای متاتارس عفونی می‌شوند.
6- درجهی ششم: انگشتان متورم شده و تاندون‌های خم کننده‌ی پا پاره می‌شوند و در نتیجه‌ی آن پا بی‌حس می‌شود.
– گاهی در درجات پنجم و ششم زمانی که عفونت گسترش یافته است، برای حفظ جان پرنده و جلوگیری از پیشرفت عفونت تنها راه قطع عضو می‌باشد.
7- درجهی هفتم: عفونت استخوان(استئومیلیت) رخ می‌دهد. در این درجه ممکن است استئومیلیت منجر به عفونت سیستمیک شده و پرنده توان بازگشت به زندگی معمولی خود را از دست بدهد، این موقعیت راهی به جز یوتانایز باقی نمی‌گذارد.
چه چیزی باعث ایجاد بامبلفوت می‌شود؟
بامبلفوت زمانی رخ می‌دهد که باکتری‌هایی مانند استافیلوکوک به دلیل جراحت، بریدگی، خراشیدگی یا ساییدگی وارد پای پرنده شوند.
نگهداری نامناسب، تغذیه با کیفیت پایین و شرایط محیطی غیربهداشتی از علل شایع عفونت‌های باکتریایی در پرندگانی‌ست که در خانه‌ها نگهداری می‌شوند. از علل دیگر بامبلفوت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1- نشیمنگاههای نامناسب:
از آنجایی که این پرندگان بیشتر وقت خود را روی پاهای خود می‌گذرانند، نشیمنگاههای بی‌کیفیت بسیار مشکل‌ساز هستند. نشیمنگاههای پلاستیکی با لبه های خشن یا تیز می‌توانند پوست را بریده و به باکتری ها اجازه ورود به زخم را دهند.
همچنین نشیمنگاههای ساینده یا روکش‌های پوشیده شده با کاغذ سنباده می‌توانند به پوست آسیب برسانند. پرندگان برای ورزش دادن و بهبود وضعیت پاهای خود، به نشیمنگاههای طبیعی با عرض‌های مختلف نیاز دارند؛ علاوه‌بر این لازم است نشیمنگاه‌ها را به‌طور مرتب تمیز کنید تا باکتری‌ها از سطوح پاک شوند.
2- کف‌پوش سیمی:
قفس‌های سیمی می‌توانند باعث آسیب شوند. سطوح سخت، تیز و ناهموار باید با مواد نرم‌تری مانند روزنامه یا حوله‌ی کاغذی پوشانده شوند تا از پاها در برابر بریدگی و ساییدگی محافظت شود.
3- ناخن‌های بیش از حد رشد کرده:
زمانی که ناخن‌ها بیش از حد بلند می‌شوند، می‌توانند به پوست نفوذ کنند و به باکتری ها اجازه ورود بدهند. بیشتر پرندگان طول و تیزی پنجه‌های خود را با استفاده از نشیمنگاه و وسایل ساینده کنترل می‌کنند؛ یا به سرپرستان خود متکی هستند تا آنها را در طول مناسب نگه دارند.
4- بریدگی با اشیاء تیز یا شکستگی‌ها:
این تیزی‌ها به‌سادگی باعث ایجاد بامبلفوت می‌شوند؛ زیرا باکتری‌ها فقط به یک نقطه دسترسی کوچک برای ورود به پوست نیاز دارند. پس مراقب اشیاء چوبی آسیب دیده در داخل قفس باشید.
همینطور مراقب لبه‌های تیز میله‌های قفس هم باشید چراکه می‌توانند باعث ایجاد خراش و بریدگی در سطح پوست و کف پا شوند.
5- کمبود ویتامین A:
کمبود ویتامین A باعث خشکی و پوسته پوسته شدن پوست می‌شود در نتیجه پوست دیگر خاصیت ارتجاعی و استحکام ندارد. پرندگانی که کمبود ویتامین A دارند، پاهایشان بیشتر در معرض ساییدگی، بریدگی و ضربه است.
6- چاقی:
تغذیه نامناسب و نبود فعالیت کافی باعث چاقی و افزایش احتمال ابتلا به بامبلفوت می‌شوند. پرندگان سنگین‌تر فشار بیشتری به پاهای خود وارد می‌کنند و در نتیجه جراحات و زخم‌های فشاری در پوستشان ایجاد می‌کنند و نقاط ورودی کوچکی برای نفوذ باکتری‌ها باقی می‌گذارند.
علائم و نشانه‌های بامبلفوت چیست؟
بامبلفوت نیاز به درمان دارد و اگر سرپرستان علائم هشدار دهنده را تشخیص ندهند، عفونت بدتر می‌شود و باعث مشکلات حرکتی یا حتی مرگ می شود. علائم بامبلفوت شامل موارد زیر است:
– ایستادن روی یک پا
– تورم دردناک پا
– زخم یا آبسه
– لنگش
– از دست دادن اشتها
– صداهای ناخوشایند
– امتناع از نزدیک شدن شما به پا
چگونه از بامبلفوت جلوگیری کنیم؟
داشتن یک قفس مناسب و استفاده از غذاهای استاندارد و اصولی طبق یک رژیم غذایی درست، از راه‌های موثر برای جلوگیری از آسیب دیدن پاهای پرنده‌ی شما هستند. از روش‌های پیشگیری زیر می‌توانید استفاده کنید:
1- قفس تمیز:
قفس باید تمیز و بهداشتی باشد تا باکتری ها را از خود دور نگه دارد. قفس، اسباب‌بازی‌ها و ظروف را حداقل یک بار در هفته با شوینده‌های ضدعفونی‌کننده‌ی مناسب برای پرندگان و آب گرم تمیز کنید. مواد ضدعفونی کننده قبل از شسته شدن با آب، باید به مدت ۱۵ دقیقه روی سطوح باقی بمانند.
2- نشیمنگاههای طبیعی:
پرندگان به نشیمنگاههای ساخته شده از مواد طبیعی مانند چوب نیاز دارند. از نشیمنگاههای مصنوعی یا تمام چوب‌های پلاستیکی و اسباب‌بازی‌هایی که می‌توانند پوست را برش دهند یا به آن نفوذ کنند، استفاده نکنید.
همچنین اطمینان حاصل کنید که تمام نشیمنگاههای داخل قفس قطر مناسبی برای پای پرنده‌ی شما دارند. اگر نشیمنگاه‌ها خیلی پهن باشند، پا کشیده می‌شود تا دور آنها بپیچد، درحالیکه نشیمنگاههای خیلی باریک به پاها فشار می‌آورند.
پرنده باید بتواند پاهای خود را به راحتی دور چوب نشیمن خود بپیچد، اما انگشتان رو به جلو نباید با انگشتان رو به عقب تماس داشته باشند.
همچنین توجه داشته باشید آرایش نامناسب چوب‌های داخل قفس منجر به بهداشت نامناسب و افزایش سایش کف پای پرنده‌ی شما می‌شود، پس حتما چوب‌های داخل قفس را به گونه‌ای قرار دهید که فضولات پرنده‌ی شما هنگام نشستن روی یک چوب، روی چوب دیگر نیافتد.
3- ناخن‌هایشان را کوتاه کنید:
برخی از سرپرستان این کار را به راحتی در خانه انجام می‌دهند، اما بهتر است پرنده را نزد دامپزشک ببرید تا این کار را انجام دهد.
نشانه‌هایی که یک پرنده به کوتاه کردن ناخن نیاز دارد عبارتند از:
– ناخن‌های بلند و بد شکل
– بیشتر زمان خود را روی سطوح صاف است.
– مشکل در راحت راه رفتن
– ناتوانی در گرفتن غذا، اسباب‌بازی‌ها و…
– چسبیدن ناخن روی لباس و پارچه
– ایجاد خراش و دلمه در جایی که پرنده خودش را خارانده است.
در مواجهه با بامبلفوت چه کاری انجام دهیم؟
بعید است که بامبلفوت بدون درمان از بین برود؛ این عارضه معمولا بدتر می‌شود و به سایر قسمت های بدن گسترش می‌یابد. تشخیص و درمان به موقع برای بهبودی ضروری است. پس حتما به محض مشاهده‌ی نشانه‌های گفته شده، به دامپزشک مراجعه کنید.
