مقدمه
پرندگان خانگی فوق‌العاده باهوش و همدل هستند و اگر آنچه را که نیاز دارند دریافت نکنند، ممکن است دچار استرس شوند.
بطور کلی دو نوع استرس جسمی و روانی وجود دارد. استرس را می توان به عنوان پاسخ فیزیولوژیکی پرنده به موقعیتی تعریف کرد که باعث ایجاد فشار یا تنش در آن می‌شود؛ مانند ازدحام بیش از حد، دما یا رطوبت خیلی بالا یا خیلی پایین و ناتوانی در پنهان شدن از تهدیدات واقعی یا خیالی.
یادگیری چگونگی تشخیص علائم استرس در پرنده‌ی شما برای برطرف کردن زودهنگام آن مهم است. با برطرف کردن به‌موقع استرس پرنده‌ی خود می‌توانید سلامت جسمی و روانی‌اش را حفظ کنید.
تشخیص اینکه آیا پرنده‌ی شما واقعاً استرس دارد یا واکنش معمولی نشان می‌دهد، همیشه آسان نیست. پرندگان در حیات وحش به واکنش پرواز یا مبارزه‌ی خود(ستیز و گریز) تکیه می کنند تا نشان دهند که آیا در خطر هستند یا خیر اما در محیط خانه، همیشه نمی‌توانند عقب‌نشینی کنند.
استرس چه نشانه‌هایی دارد؟
شناسایی استرس می‌تواند چالش برانگیز باشد؛ چراکه آنها معمولاً در پنهان کردن علائم بیماری یا ناراحتی‌اشان بسیار ماهر هستند.
برخی از علائم شایع استرس در پرندگان عبارتند از:
۱-پرکنی یا آسیب رساندن به خود:
این کار می‌تواند نشانه‌ای از احساس استرس یا اضطراب در پرنده باشد. کندن پرها و یا آسیب رساندن به پرها اغلب می‌تواند تا حد ایجاد قسمت‌های خالی از پر پیش رود.
۲-تغییر در رفتار:
این تغییرات می‌توانند شامل منزوی‌تر شدن پرنده‌ای که معمولاً اجتماعی است، آشفته شدن پرنده‌ای که معمولاً آرام است؛ و یا پرنده‌ای که به روش‌های غیرعادی سر و صدا می‌کند، باشد.
۳- از دست دادن اشتها:
اگر پرنده شما استرس داشته باشد، ممکن است کمتر از حد معمول غذا بخورد یا علاقه کمتری به غذای خود نشان دهد.
۴-تغییر در مدفوع:
استرس می‌تواند بر سیستم گوارشی پرنده تأثیر بگذارد و منجر به تغییر در ظاهر یا دفعات دفع آنها شود. در موارد استرس های شدید به علت تغییر در خون‌رسانی دستگاه گوارش، احتمال رشد ارگانیسم‌های بیماری‌زا بالاتر رفته و می‌تواند منجر به دیس‌باکتریوز(تغییر فلور دستگاه گوارش) و بیمار شدن پرنده شود.
۵-ساییدن منقار:
اگرچه این رفتار معمولاً در زمانی که پرندگان راضی و آرام هستند مشاهده می‌شود، اما اگر بیش از حد شود می‌تواند نشانه‌ای از استرس باشد.
۶-خطوط استرس:
این خطوط به صورت خط یا لکه در پرهای پرنده شما ظاهر می‌شود. زمانی این اتفاق می‌افتد که رشد پر پرنده، اغلب به دلیل استرس یا سوء تغذیه، مختل می‌شود. هنگامی که پرنده تحت استرس است، مواد مغذی از عملکردهای غیرضروری؛ مانند رشد پر، به فرآیندهای حیاتی بدن هدایت می‌شوند. این می تواند منجر به ضعیف شدن نواحی‌ای در پرها و ایجاد خطوط یا لکه شود.
آیا پرندگان هنگام استرس نفس نفس می‌زنند؟
این شکل از تنفس که سریع و کم عمق است، می‌تواند نشانه‌ای از احساس اضطراب یا ترس در پرنده باشد. استرس مزمن، مانند استرس گرمایی، می‌تواند منجر به مشکلات تنفسی در پرندگان شود و به صورت نفس نفس زدن ظاهر شود. برای سرپرستان پرندگان بسیار مهم است که پرندگان خانگی خود را از نظر این و سایر علائم استرس تحت نظر داشته باشند و در صورت مشاهده‌ی نفس نفس زدن مداوم و یا سایر رفتارهای غیرعادی با دامپزشک مشورت کنند. نفس نفس زدن ناشی از استرس باید به سرعت درمان شود تا از عوارض بیشتر جلوگیری شود.
آیا ممکن است پرندگان از استرس بمیرند؟
بله، پرندگان ممکن است از استرس بمیرند؛ اگرچه معمولاً استرس علت مستقیم آن نیست. استرس مزمن در پرندگان می تواند منجر به تضعیف سیستم ایمنی پرنده شود و آنها را مستعد ابتلا به عفونت‌ها و بیماری‌ها کند. همچنین استرس طولانی مدت می‌تواند باعث رفتارهای مخرب مانند آسیب به خود شود و به دلیل ایجاد بی‌اشتهایی منجر به سوء‌تغذیه شدید شود. استرس همچنین می‌تواند شرایطی به نام “کپچر میوپتی” را ایجاد کند. کپچر میوپتی یک وضعیت تخریبی عضلانی اغلب کشنده، ناشی از فعالیت یا استرس است که پرنده را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در این وضعیت آسیب و ضعف عضلانی‌ای که در پی استرس و ترس شدید ایجاد شده است می‌تواند منجر به مرگ پرنده شود.
علل استرس در پرندگان چیست؟
علل بالقوه متعددی برای استرس در پرندگان وجود دارد که بسیاری از آنها حول تغییرات محیطی یا معمول روزانه آنها می‌چرخد.
۱-تغییرات محیطی:
تغییرات در محیط پرنده می‌تواند استرس قابل توجهی ایجاد کند. این تغییرات می‌توانند شامل جابجایی به یک قفس جدید، معرفی مبلمان جدید در اطراف قفس پرنده، یا تغییر در مناظر و صداهای معمول پرنده باشد.
در نظر داشته باشید نئوفوبیا یا نوهراسی، ترس غیرمنطقی پرنده‌ی شما از هر چیز جدید و ناآشنا است. به همین دلیل پرنده‌ی شما اغلب چیز‌های جدید را رد می‌کند؛ اما لازم است که با صبر و حوصله‌ی کافی اسباب‌بازی‌ها، گزینه‌های جستجوی غذا، غذاهای جدید و… را به آنها معرفی کنید. نوهراسی از علل استرس نیست؛ پس هرگز از معرفی درست موارد مورد نیاز پرنده‌ی خود دست نکشید.
۲-عوامل اجتماعی:
پرندگان موجوداتی اجتماعی هستند و اختلال در گروه‌های اجتماعی آنها می‌تواند منجر به استرس شود. معرفی پرندگان جدید، از دست دادن یک همراه یا به‌طور کلی تعامل اجتماعی ناکافی می‌توانند از عوامل استرس‌زا باشند.
۳-سلامت جسمانی:
این استرس می‌تواند به‌خاطر خود بیماری یا استرس ناشی از بازدیدها و درمان‌های متعاقب دامپزشکی باشد.
۴-تغییر در رژیم غذایی:
پرندگان نیازهای غذایی خاصی دارند و تغییر در رژیم غذایی آنها، مانند کمبود مواد مغذی مناسب یا معرفی غذاهای جدید، می‌تواند باعث استرس شود.
چه موقعیت‌هایی پرنده‌ی شما را تحت فشار قرار می‌دهد؟
چند موقعیت خاص وجود دارند که می توانند باعث استرس یا اضطراب پرنده شما شود.
۱-زندگی همیشگی‌اش مختل شود:
نقل مکان به یک خانه جدید، چیدمان مجدد مبلمان، معرفی حیوانات خانگی جدید یا یک محیط پر سر و صدا می‌تواند سطح استرس پرنده شما را افزایش دهد.
۲-از دست دادن یک همراه:
پرندگان موجودات اجتماعی هستند و از دست دادن یک جفت یا همراه می تواند بسیار استرس‌زا باشد.
۳-پر ریزی:
این فرآیند طبیعی گاهی اوقات می‌تواند برای پرندگان استرس‌زا باشد، به‌خصوص اگر از سلامت خوبی برخوردار نباشند.
۴-بیماری یا جراحت:
مسائل مربوط به سلامتی می‌تواند منبع مهم استرس برای پرندگان باشد.
۵-فصل تولید‌مثل:
تغییرات هورمونی و تغییرات رفتاری در طول فصل تولید مثل می تواند برای برخی از پرندگان استرس زا باشد.
۶-گرفتن پرنده و مهار کردن آن:
پرندگان می توانند دست زدن و مهار را استرس زا بدانند، به‌خصوص اگر به طور ناگهانی یا بدون آموزش انجام شود.
۷-مسافرت یا سوار شدن به هواپیما:
محیط‌ها و برنامه‌های معمول ناآشنا می‌تواند منبع استرس باشند.
۸-صداهای بلند یا حرکات ناگهانی:
محرک‌های ناگهانی و غیرمنتظره می‌توانند پرنده شما را بترسانند.
۹-دماهای شدید:
پرندگان به دما حساس هستند و گرما یا سرمای شدید می توانند باعث استرس شوند.
چگونه استرس پرنده‌ی خود را مدیریت کنیم؟
برای کاهش استرس در پرنده، باید به ریشه‌ی مشکل برسید و از آن را رفع کنید. صرف نظر از مشکل، ایجاد یک محیط پایدار و حمایتی می‌تواند کمک قابل توجهی به پرنده‌ی شما کند.
با استفاده از راه‌های زیر می‌توانید به پرنده‌ی خود کمک کنید تا آرام شود:
۱-ارائه‌ی ثبات:
سعی کنید محیط پرنده‌ی خود را تا حد امکان پایدار و ثابت نگه دارید. این کار شامل حفظ یک برنامه روزانه‌ی ثابت و به حداقل رساندن تغییرات در قفس پرنده یا محیط اطراف می‌شود.
توجه داشته باشید ایجاد تغییرات باید به صورت آهسته باشد و به پرنده برای برقراری ارتباط صحیح با تغییرات پیش آمده کمک شود؛ علیرغم این‌ها مدیریت استرس پرنده حتما مورد توجه قرار گیرد و پرنده به سمت اجتماعی شدن و مستقل بار آمدن سوق داده شود.
۲-تغذیه‌ی مناسب:
اطمینان حاصل کنید که پرنده‌ی شما رژیم غذایی متعادلی دریافت می کند و تمام نیازهای غذایی‌اش برآورده می شود. اگر تغییرات رژیم غذایی ضروری است، سعی کنید آنها را به تدریج معرفی کنید.
۳-تعامل اجتماعی:
هر روز زمانی را با پرنده‌ی خود بگذرانید و مطمئن شوید که آنها فرصت‌هایی برای تعامل اجتماعی دارند. این تعامل می‌تواند شامل بازی با پرنده، آموزش ترفندهای جدید یا صحبت ساده با پرنده در طول روز باشد.
در روند اجتماعی سازی پرنده ارتباط با افراد جدید و محیط‌های جدید حتما مد نظر قرار گرفته شود تا از مشکلات احتمالی آینده در برقراری ارتباط با افراد و مکان‌های جدید پیشگیری شود.
۴-محیطشان را غنی کنید:
با فرآهم کردن اسباب‌بازی‌ها، بازی‌ها و سرگرمی‌های ایمن می‌توانید برای پرنده‌ی خود آرامش بیشتری ایجاد کنید.
با سلام و عرض ادب
تشکر میکنم از بابت مطالب مفیدی که بیان کردید بنده هیچ کجای اینترنت چنین مطالبی را نیافتم جز اینجا و علت بیماری و استرس پرنده خود را که چندماه بود دردگیر بودم و حتی چندین بار به متخصص دامپزشک هم برده بودم بی فایده بود امروز توانستم اینجا بیابم .